46. Overregulering omgangsvormen; goed of fout?

Mijn reeds lang geleden overleden opa is indertijd als weduwnaar hertrouwd. Het gebeurt, en nog steeds! Maar… zijn nieuwe vrouw was zijn secretaresse! Hier is geflirt op de werkvloer. En ging dat niet te ver? Zou ze zich niet “gedwongen” hebben gevoeld om ja te zeggen? Wat een onzin! Zij was mans genoeg om duidelijk te maken waar de grens lag als hij die zou hebben overschreden. Bovendien: veel mannen vallen juist op vrouwen die hen een halt kunnen toeroepen, die hen een spiegel voorhouden en die eerlijk zijn over wat ze vinden en willen. We doen veel mannen onrecht die flirten zonder bijbedoelingen, maar ook veel vrouwen die flirten als niet meer zien dan een positieve manier om, bij voorbeeld, een dag met sleur door te komen? Vooral bij kantoorbanen, waar je elke dag hetzelfde doet, tussen dezelfde mensen! Of als je net in een dip in je relatie zit en iemand van je werk geeft je ietwat flirterig aandacht, dan voel je je toch even wat minder neerslachtig? En of dat dan de onderste of de bovenste man/vrouw uit de pikorde is doet er op dat moment niet toe, want het gaat om die van-mens-tot-mens-interactie. De meeste flirterijtjes zijn volgens mij onschuldig van aard en dienen hooguit als smeerolie in de omgangsvormen, dat is ook in onderzoeken aangetoond die ik lang geleden heb gelezen en daarom niet meer kan achterhalen. Of het valide en correct opgezette studies waren, al dan niet volgens de toen of nu heersende richtlijnen, valt niet meer uit te maken, maar ik weet dat het een onderwerp van studie was en is; het fenomeen bestaat!

Volgens mij halen we in het publieke debat hierover twee dingen door elkaar. Enerzijds is er, helaas, ook die leidinggevende die zijn machtspositie misbruikt om seks te krijgen die hij anders nooit had ontvangen, anderzijds is er het feit dat mensen die veel in elkaars buurt verkeren tot elkaar aangetrokken kunnen raken en dat in de kleinste dingen kunnen verraden. En stel dat we heel rigide gaan zorgen dat elke interactie voortaan alleen nog maar strikt zakelijk mag zijn op straffe van aan schandpalen genageld worden, enzo, dan kunnen veel potentiële koppeltjes niet meer gevormd worden! En dat druist vierkant tegen mijn romantische inborst in. Dan vinden twee mensen elkaar op de werkvloer, in de sportclub of in de kroeg, maar mogen ze vooral niet laten merken dat er aantrekkingskracht is. Je zou zomaar op #metoo kunnen belanden terwijl het net zo goed wederzijds had kunnen zijn.

Ik hoop dat we meedogenloos streng gaan/blijven optreden tegen machtsmisbruik in elke vorm, maar dat we niet de dagelijkse omgangsvormen steriliseren tot een geestdodend en saai, want hypercorrect, gebeuren. Waar moet je dan ’s morgens nog je bed voor uitkomen?

In de klas heb je als docent te maken met pubers, die druk bezig zijn om hun seksualiteit en bijbehorende waarden en normen daarover te vormen. Ik merk dat er, tussen al het natuurkundegeweld dat mijn lessen grotendeels beheerst, ook wordt gepolst hoe ik over seksualiteit en daaraan gerelateerde onderwerpen denk. Dat blijkt uit opmerkingen en incidentjes die in de klas plaats vinden en waar mijn reactie daarop nauwlettend wordt bestudeerd en geanalyseerd. Vooral op mijn non-verbale reacties zijn ze zeer gespitst! Logisch, woorden kunnen oprecht zijn, maar ook politiek correct, terwijl jouw kleine onbewuste reacties verklappen wat je werkelijk vindt (volgens hen, ze zitten er ook wel eens naast). Neem die opdringerige viagrareklame die op bepaalde websites naar voren springt wanneer je websites probeert te openen waarop leerlingen mij iets willen laten zien (zoals hun vorige natuurkundedocent in een muziekband, bij voorbeeld; “Kent u die?”) Ga ik van die reclame blozen, wordt ik gehaast, verlies ik mijn controle, begin ik stom te grijnzen, wat…? Niemand let op die reclame, alle ogen zijn op mij gericht. Handig dat je dan maar een korte, licht geïrriteerde frons hoeft in te zetten om alle potentiële onrust in de kiem te smoren. Nou alleen nog die reclame zien weg te krijgen.