Volgens mijn eigen ervaringen met basisonderwijs gaat het bij voorbeeld zo met kinderen die goed kunnen rekenen: zij krijgen verdiepingsstof, maar als zij daar dan hulp bij nodig hebben moeten ze er weer mee stoppen, want als ze er zelf niet uit komen dan zijn ze toch niet zo goed als we dachten! De juf geeft, heel terecht, uitleg aan ‘kansarmen’, want die hebben die uitleg nodig. Slimme kinderen niet, want die zijn al slim dus die moeten zichzelf maar helpen. Bovendien, de juf weet vaak zelf ook niet zo goed hoe die moeilijkere verdiepingssommen moeten dus kan ze niet eens daar bij helpen. Want onze PABO-opleidingen, die volgens de basisschoolleerkrachten inhoudelijk en qua tijdsduur gelijkwaardig zouden zijn aan de opeidingen die vo-docenten moeten volgen, voorzien niet in rekenonderwijs waarmee je de slimste kinderen kunt begeleiden omdat een mager havo-zesje genoeg selectie moet zijn voor onze aankomende PO-juffenen -meesters. Sinds wanneer is twee jaar PABO vergelijkbaar met drie jaar een vo-schoolvak? Twee verschillende basisschoolleerkrachten hebben dit aan mijn leerlingen verteld toen die daar stage liepen. Vreemd. Want aan de zwaarte van PO-werk en het belang ervan doe ik absoluut niets af, dat is juist een motivatie om die voorbereidende opleiding (PABO) te verbeteren!

Verder wordt er gesuggereerd dat onze leerlingen al vroeg geselecteerd worden. Ja, het klopt dat we dat proberen. En nee, ondanks vereende krachten blijf je houden dat kinderen die slim zijn in bepaalde gebieden maar niet in andere op het niveau van de zwakste talenten worden gezet. Een manier om alle kinderen recht te doen is ze onderwijs aanbieden op het juiste niveau van elk apart vak, dus diploma’s per vak. Daarvoor is het noodzakelijk dat uitgevers van leermaterialen stoppen met voor elk beetje leerstof voor elke docent apart de kassa te laten rinkelen. Als docent kun je onmogelijk onderwijs op maat bieden wanneer je voortdurend misgrijpt als je materiaal op maat nodig hebt. In de huidige setting is dat veel te duur en het onderwijs is al failliet zoals het is.

Omdat dit in onze marktminnende samenleving een volslagen kansloze wens is kan optie twee misschien de oplossing bieden: maak van de kernvakken wiskunde, Nederlands en Engels vakken die wel gevolgd moeten worden totdat het diploma is behaald, maar dan met een aftekening in plaats van een beoordeling: “heeft netjes een week in Engeland zich kunnen redden met boodschappen doen en solliciteren”. Een soort projectweek dus (direct na de examens) waarin ze vaardigheden uit Engels, Nederlands en wiskunde in de praktijk hebben moeten brengen en dat hebben ze gered. Zo, klaar. Geen cijfers, geen be- of veroordeling, maar een soort brevet dat zegt: jij bent er klaar voor om je straks te redden, in binnen- en buitenland!

Dit is maar een ruw idee, met het nodige polijsten en ombouwen kan er vast een werkbaar idee van worden gemaakt. Of we maken alle leermiddelen voor basis- en middelbaar onderwijs gratis beschikbaar voor docenten en bieden echt onderwijs op maat aan. Weet je ook meteen waar al dat geld naartoe gaat.