24. Meten, meten, meten…NIET weten!

“Twee kinderen met dezelfde capaciteiten kunnen eindigen met verschillende diploma’s”! Klinkt bekend? Dat kan, het werd beweerd in ‘Verschillen tussen scholen zijn te groot, zegt inspectie’ in Trouw van donderdag 13 april. Mijn eerste gedachte is dan: ja en? Denkt de inspectie echt dat capaciteiten de enige factor van invloed zijn op resultaten? Wat te denken van werkhouding, thuissituatie, innerlijke motivatie, lol in leren, karakter enz.? Ik krijg al bijna elf jaar lang klassen leerlingen voor mijn neus geschoteld en in al die jaren ben ik er nog geen twee dezelfde tegen gekomen. Zelfs die eeneiige tweeling die ik nu in mijn klas heb kan op onderlinge verschillen worden betrapt, bij voorbeeld een verschil in schoolresultaten; de een is iets sterker dan de ander in de meeste vakken, maar dat is weer andersom voor mijn vak! Wel een beetje vreemd dat de onderwijsinspectie, die boven het onderwijs staat en die zelfs aanstuurt, dit niet lijkt te weten?? Maar wel zich verbazen als er verschillen geconstateerd worden. Dat moet in de krant!

Ook vreemd vind ik het dat scholen jaren geleden zich van hogerhand dienden te gaan profileren ten einde de nieuwe leerlingaanwas te “verdienen” door zich te onderscheiden in z’n onderwijsaanbod en onderwijskwaliteit. Zijn scholen bedrijven? En onderwijskwaliteit: wat valt daar dan onder? Is dat pedagogische kwaliteit waardoor kinderen durven leren en hun nek uit te steken? Of is dat de juiste balans in lessen en studietijd? Of anders het aanbieden van extra vakken die kinderen met bijzondere talenten kunnen uitdagen, denk aan science-, sport- en cultuurklassen? Of besluiten we nu dat alleen eerstegraders goed les kunnen geven want die staan kilometers boven de stof en didactische vaardigheden, de grote kracht van erg veel tweedegraders, hebben toch maar marginale invloed? Volgens de inspectie dan, he! Maar intussen wel afkeuren dat er verschillen zijn en daar zeer kort door de bocht mee omgaan.

Wanneer gaat de inspectie stoppen met het onderwijs te behandelen als een bedrijf met een product waar zogenaamd objectief wordt gemeten? Waar rendementsdenken het onderwijsproces verstikt, verstoort of onmogelijk maakt? Hoeveel leerlingen zijn er niet de dupe van die afschuwelijke marktredenering waardoor het onderwijs dat ze hadden moeten krijgen niet gegeven kan worden omdat de inspectie niet de mens achter de cijfers ziet maar wel ingrijpt met contra-productieve maatregelen? Laten we het daar eens over hebben.